Bình Cang là một trong những giáo xứ lâu đời nhất ở tỉnh Khánh Hoà. Giáo xứ được thành lập từ thế kỷ 17 (năm 1740), khi ấy gọi là Võ Cang.
Bước sơ khởi, Từ thế kỷ thứ 16 có 5 gia đình Kitô hữu gốc Phú Cam Huế đến lập nghiệp ven cửa khẩu sông cái Bình Cang (Sông cái Nha Trang), nhóm giáo dân sơ khởi đã lập một nhà nguyện nhỏ tại đây để qui tụ đọc kinh sáng tối.
Linh mục FAVRE, phó Thanh tra Toà Thánh, trong biên bản cuộc kinh lý tại Bình Cang ngày 24.9.1740 đã nói như sau: "Ðây là một xứ đạo thành lập lâu đời, nhờ cha GOUGE, thừa sai người Pháp khuyếch trương và chỉnh đốn lại. Chúng tôi nhận thấy giáo hữu sốt sắng đến nỗi nói được đây là hình ảnh của giáo hội sơ khai". Và năm 1746 cha E.R BENNETAT trong một bức thư đã khen ngợi lòng nhiệt thành giữ đạo và lòng can đảm chịu mọi khốn khổ vì đạo Chúa của giáo dân Bình Cang. Rồi Ngài nói tiếp: "Tôi ở lại Bình Cang 6 ngày, giải tội 120 người, cho rước lễ 100 người và Rửa tội 08 người.
Sau một thời gian vì hoàn cảnh sinh sống của giáo dân địa phương nhà nguyện được dời về gần bến đò Chợ ông Bộ, sau thời cấm đạo Văn Thân 1885, Cố Ngoan chọn địa điểm trung tâm xóm đạo để xây dựng thánh đường và phát triển giáo xứ tại địa điểm này, nhà thờ được tái thiết nhiều lần cho đến hôm nay.
Vị trí địa lý: Nhà thờ Bình Cang cách thành phố Nha Trang 7 Km , thuộc ngoại ô và nằm về hướng Tây của thành phố . Ðông Nam giáp Giáo xứ Phước Hoà (Ðường đất từ Thế Thông vào Ðồng Bò). Ðông Bắc giáp Giáo xứ Chợ Mới (Ranh giới thôn Phú Vinh). Tây giáp Giáo xứ Hà Dừa (Ngã Ba cải lộ tuyến, ranh giới Xã Diên Toàn) Nam giáp Núi. Bắc giáp Giáo xứ Ðại Ðiền (Sông Cái). Gồm các Xã Vĩnh Trung, Vĩnh Thái, Vĩnh Hiệp (trừ thôn Vĩnh Ðiềm), Vĩnh Thạnh (trừ thôn Phú Vinh) và Xã Diên An.
Trong thời giáo hội Việt Nam sơ khai các linh mục thừa sai thường tuyên nhiệm cả vùng gồm nhiều giáo xứ, trường hợp giáo xứ
Bình Cang cũng vậy. Giáo xứ thời cấm đạo, suốt 300 năm cấm đạo, giáo dân Bình Cang cùng chung số phận với những người tín hữu Việt Nam đã bị bách hại, chém giết các bật tiền nhân mà trong đó có ông bà tổ tiên của chúng ta, kẻ trốn thoát lên rừng, người nhờ lương dân lén lút nuôi dưỡng, có người can đảm tự nguyện bị bắt bớ giam cầm tra tấn cực hình cho đến chết, có kẻ khiếp đảm trước gươm giáo yếu lòng nghe theo lời dụ dỗ của ác bá để trở lại cuộc sống bình thường, có người được các quan phủ huyện và bạn bè thân thích cứu khỏi ngục hình và kính đáo bảo bọc trong cơn lốc cho đến khi qua cơn phúc đáp, con cháu các gia đình này hiện vẫn còn đang sống trong xóm làng chúng ta. Từ thời vua chúa, qua từng cơn bách đạo khủng khiếp cũng đã qua đi, từng hạt giống đức tin gieo vào lòng đất bỗng nảy sinh và phát triển mạnh mẽ.
Chúng ta tô đậm qua trang sử oai hùng tử đạo của mình, Chị Annê Dần ngọn đuốc sáng của Bình Cang, ông biện Hoài và cả gia đình là khối lửa đức tin rực sáng của chúng ta và còn biết bao gương hy sinh anh dũng khác đã đổ máu đào nhuộm thắm quê hương.
Giáo xứ Bình Cang giáo xứ phát triển bắt đầu khôi phục. Các linh mục giáo xứ chính xứ: Cố Ngoan: 1885, Cố Lượng: 1915; Cố Bình: 1915 - 1919; Cố liêm: 1919 - 1949; kế nhiệm Cố Liêm là Cha Ninh 1949- 1951; Cha Long 1951-1952; Cha Thuận 1952-1955; Cha Tới 1955-1957; Cố MonLa 1957-1958; Cố Lực, Cha Valour: 1958 - 1967; cố Hồng, Cha Clause: 1967 - 1969.
Đức Giám Mục tiên khởi địa phận Nha Trang Piquet Lợi (Mộ của Ngài nằm ngay chân núi nhà thờ chính tòa Nha Trang) đã chọn tu sở tu viện Mến Thánh Giá Bình Cang để lập Dòng Khiết Tâm Đức Mẹ Bình Cang cho địa phận là ngày 15-9-1958, từ nhà Mẹ đến nay đã có hơn 150 nữ tu đã khấn và phục vụ tại Bình Cang cũng như trong toàn Giáo Phận Nha Trang. Cố Valour Lực đã có công phát triển Giáo Xứ về mặt văn hóa giáo hội, Ngài đứng ra xây cất một trường tiểu học gồm 6 phòng từ mẫu giáo đến lớp 5. Năm 1967 Cố Lực về Pháp chữa bệnh, cố Hồng tuyên úy Dòng Khiết Tâm Đức Mẹ, tuyên nhiệm chính xứ Bình Cang 1967-1969, Ngài bị tai nạn trên đường vi hành công tác mục vụ , qua đời ngày 18-11-1971 và Ngài được mai táng ngay trong sân của Dòng Khiết Tâm Đức Mẹ Bình Cang . Ngày 1-10-1969, Cha luis Lê Văn Sinh được cử đến lãnh nhận chức vụ chánh xứ Bình Cang cho đến năm 1995 thì Ngài về hưu và ở nhà hưu dưỡng của địa phận. Từ năm 1995 cho đến 18-6-2003 là Cha Tađêô Phan Đình Tạc. Từ ngày 19-6-2003 là cha Giuse Nguyễn Bình An làm quản xứ. Từ 15/04/2012, cha Antôn Nguyễn Công Nam
Họ nhánh giáo xứ Bình Cang trước có hai họ: Hòa Tân và Cầu Ké, nay Hòa Tân đã thành giáo xứ. Hiện tình giáo xứ có giáo dân gần 2000, 1 giám mục cho giáo hội (Ðã qua đời), có hơn 20 linh mục, nữ tu 30 và một nhà nguyện Thánh Gia ở gần bến đò Ông Bộ.
Năm 1990, Giáo Xứ Bình Cang đã mừng Sinh Nhật 250 năm. Giáo xứ Bình Cang đã trải qua một cuộc lữ hành trong đức tin với niềm tự hào của con cháu các vị anh hùng tử đạo Việt Nam.
Lịch sử giáo xứ Bình Cang từng ngày được biết cụ thể bằng gương sống đạo của cộng đồng dân Chúa. Lịch sử giáo xứ Bình Cang với những đứa con tình yêu hợp nhất đã trở thành hoa quả của giáo hội sơ khai. Giáo xứ Bình Cang đã chọn Đức Mẹ Mân Côi làm bổn mạng , vì vậy giáo xứ luôn được Đức Mẹ che chở qua bao nhiêu cơn thử thách và bách hại. Thế hệ của chúng ta hãy bảo toàn gia sản tinh thần cao quý của giáo xứ Bình Cang và tiếp tục hoàn thành lịch sử đời mình trong lịch sử ơn cứu độ.
XEM HÌNH ẢNH KHÁNH THÀNH NHÀ THỜ MỚI BÌNH CANG
